Gunubirlik Hayatlar Kitabı İnceleme

Kitap Hakkında Bilgiler

Gunubirlik Hayatlar, Emrah Polat’ın 2020 yılında yayımlanan, kırk iki öyküden oluşan ve her biri bir günün, hatta birkaç saatin kesitini sunan öykü kitabıdır. İstanbul’un ara sokakları, otobüs hatları, gece vapur salonları, sabaha karşı boşalan meyhaneler, hastane acilleri ve kıraathaneler Polat’ın sahnesidir; burada geçici ama derin ilişkiler, yarım kalmış sözcükler, kısa devre radyoları, yol kenarında büyüyen çocukluklar, içki masasından kalkan hesaplar, yorgun gece bekçileri, deniz kokan terk edilmiş balıkçı barınakları birbirine komşudur. ‘Gunubirlik’ kavramı salt gezgin kaldırım insanlarına değil; duyguların, umutların, hasetlerin ve kırgınlıkların da bir gün içinde tükenebileceği düşüncesine işaret eder. Öyküler çoğunlukla birinci tekil şahısta akar; anlatıcı, karşısına çıkan kişiye yalnızca saatlerce tanıklık eder ama onun hayatına dokunur, iz bırakır, sonra aynı hızla yoluna devam eder. Polat, betimlemeyi abartmadan kentin durağanını ve kırılganını yakalar; bazen bir Nisan yağmurunun kokusunu, bazen bir ısıtıcı boşluğunun uğultusunu, bazen de son içilen bira şişesinin çınlayan boşluğunu anlatıya enjekte eder. Kitap, ‘kısa’ya olan inancı yüceltir; öyküler üç sayfada bir kent efsanesine, sekiz sayfada bir yas tutan kalabalığa dönüşür. Toplumsal eşitsizlikler, işsizlik, göç, yaşlanma ve yalnızlık temaları ironik bir uçla sulandırılır; dili, sokak argosunu hürmetle eğip bükerek edebî kıvama taşır. ‘Gunubirlik Hayatlar’, kentte yaşayıp kente yabancılaşan herkesin bir gün içinde anlaşılmış gibi hissedebileceği kırk iki kısa dünya sunar.

Yazarı Hakkında Bilgiler

Emrah Polat, 1983’te İstanbul’da doğdu; aslen Kastamonuludur. İstanbul Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nü bitirdi; kentin kurgu içinde nasıl yeniden planlanabileceğini düşünmek öykü yazarlığına yönelmesinde etkili oldu. Mezuniyet sonrası altı yıl boyunca belediyelerde imar müdürlüklerinde çalıştı; dosya ilerlerken pencereden gördüğü mola bardakları, moloz yığınları ve bekleyen işçiler, ilk öykülerinin malzemesi oldu. Mahalle aralarında çektiği sokak fotoğraflarını blog sayfasında paylaşırken edindiği gözlem gücü, Diyalog, Söyleşi, Varlık, Öykü Gazetesi gibi dergilerde türeyen öykülerine sirayet etti. 2011’de Yapı Kredi Yayınları’nca düzenlenen Hikâde Yarışması’nda ‘Anonim Kayıtlar’ adlı metniyle birincilik alması, yayınevinin dikkatini çekti ve öyküleri dergi sayfalarında yer bulmaya başladı. Polat, kurguda ‘kısa’ formaya duyduğu sonsuz güvenle, uzun soluklu roman projelerini sürekli rafa kaldırır; bunun nedeni, öykünün ‘bir tabut kadar az yer kaplamasına’ olan hayranlığıdır. Günümüzde yüksek lisans dersleri verdiği kentsel sosyoloji sınıflarında öğrencilerine ‘metni en güçlü kılanın, anlatılanı kısaltmak olduğunu’ anlatır. Evli, bir çocuk babasıdır; boğaz kenarında kahve içmekten, eski pasaport fotoğrafları biriktirmekten ve sabaha karşı radyoda yabancı dillerde açılan denizcilik istasyonlarını dinlemekten hoşlanır.