Prof Dr Turkan Kutluay Merdol'un 'Standart Yemek Tarifeleri' kitabı, beslenme ve diyetetik alanında önde gelen bir referans eser olarak kabul edilir. Bu kitap, standartlaştırılmış yemek tariflerini bilimsel bir yaklaşımla sunarak, hem profesyonel aşçılar hem de ev mutfağında çalışan bireyler için vazgeçilmez bir kaynak haline gelmiştir. Kitabın ana teması, sağlıklı beslenmenin temelini oluşturan dengeli yemek tariflerini standartlaştırmak ve bu tariflerin besin değerlerini bilimsel verilerle desteklemektir. Yazar, her tarifi detaylı bir şekilde ele alır; malzemelerin ölçüsünden pişirme yöntemlerine, porsiyon büyüklüklerinden kalori ve besin öğesi analizlerine kadar her yönü kapsar. Örneğin, geleneksel Türk mutfağından esinlenen zeytinyağlı dolma tarifi, klasik versiyonu korunarak modern beslenme standartlarına uyarlanmış, lif ve vitamin değerleri hesaplanarak sunulmuştur. Kitap, dört ana bölümden oluşur: Girişte beslenme prensipleri açıklanır, ardından kahvaltı, ana yemekler, tatlılar ve atıştırmalıklar gibi kategorilerde yüzlerce tarif yer alır. Her bölüm, mevsimsel malzemelere göre uyarlanmış önerilerle zenginleştirilmiştir. Temel tema, sürdürülebilir beslenme ve kültürel mirasın korunmasıdır; yazar, Anadolu mutfağının zenginliğini bilimsel doğrulukla birleştirerek, obezite ve kronik hastalıklara karşı önleyici bir yaklaşım geliştirir. Hedef okur kitlesi oldukça geniştir: Diyetisyenler, beslenme uzmanları, tıp öğrencileri, profesyonel şefler ve sağlıklı yaşamı benimseyen bireysel okuyucular. Özellikle tıp fakültelerinde beslenme dersleri için zorunlu okuma listelerinde yer alır, çünkü tarifler klinik uygulamalara doğrudan uyarlanabilir. Ev hanımları için pratik ipuçları sunarken, sporcular için yüksek proteinli varyasyonlar önerir. Benzer kitaplara gelince, 'Standart Yemek Tarifeleri' ile paralellik gösteren eserler arasında Julia Child'ın 'Mastering the Art of French Cooking' kitabı sayılabilir; her ikisi de tarifleri standartlaştırarak erişilebilir kılar, ancak Merdol'un eseri Türk mutfağına odaklanır. Bir başka benzer, Sharon Tyler Herbst'un 'The New Food Lover's Companion'ıdır, ki bu da besin odaklı tarifler içerir ama daha ansiklopedik bir yapıdadır. Ayrıca, Türk yazarlardan Ayşe Baysal'ın 'Beslenme ve Diyetetik' kitapları ile örtüşür, fakat Merdol'un çalışması pratik tariflere daha fazla vurgu yapar. Kitabın gücü, sadece tarif vermekle kalmayıp, her birinin arkasındaki bilimsel temeli açıklamasında yatar. Örneğin, bir çorba tarifi verilirken, içerdiği minerallerin kemik sağlığına katkısı detaylandırılır. Bu yaklaşım, okuyucuyu pasif bir tüketici olmaktan çıkarıp bilinçli bir beslenme uygulayıcısı yapar. Yayınlandığı günden beri, Türkiye'de beslenme eğitiminde standart bir metin olmuş, birden fazla baskıya ulaşmıştır. Kitabın dili sade ve erişilebilirdir, teknik terimler açıklanarak herkesin anlayabileceği şekilde yazılmıştır. Görsel olarak zengin, renkli fotoğraflar ve infografiklerle desteklenir, ki bu da tariflerin uygulanmasını kolaylaştırır. Sonuç olarak, 'Standart Yemek Tarifeleri', sağlıklı beslenmeyi teşvik eden, kültürel ve bilimsel bir köprü kuran eşsiz bir eserdir.

Prof Dr Turkan Kutluay Merdol, Türkiye'nin önde gelen beslenme ve diyetetik uzmanlarından biridir. 1940'larda doğan Merdol, Hacettepe Üniversitesi'nde beslenme bilimleri alanında eğitim almış, doktora derecesini 1970'lerde tamamlamıştır. Kariyerinin büyük kısmını akademide geçirmiş, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi'nde uzun yıllar öğretim üyeliği yapmış, beslenme ve diyetetik bölümünün kurucularından biri olarak tanınır. 1980'lerden itibaren, Türk mutfağını bilimsel beslenme ilkeleriyle harmanlayan çalışmalarıyla ün kazanmıştır. Biyografisi, zorlu bir akademik yükseliş hikayesiyle doludur; gençliğinde ailevi zorluklara rağmen tıp ve beslenme alanına olan tutkusuyla ilerlemiş, yurtdışında ABD ve Avrupa'da burslu araştırmalar yaparak uluslararası standartlarda bilgi edinmiştir. Dönemi, 20. yüzyılın ikinci yarısı Türkiye'sinde beslenme bilincinin yükseldiği bir evredir; o dönemde obezite ve malnütrisyon sorunları artarken, Merdol'un eserleri bu sorunlara çözüm odaklı yaklaşımlar getirmiştir. Yazarlık üslubu, akademik titizlikle pratik erişilebilirliği birleştirir; karmaşık beslenme teorilerini günlük dilde anlatır, okuyucuyu motive eden bir ton kullanır. Bu üslup, bilimsel makalelerinden popüler kitaplarına kadar tutarlıdır. Önemli eserleri arasında 'Beslenme İlkeleri ve Uygulamaları', 'Toplu Beslenme Sistemleri' ve elbette 'Standart Yemek Tarifeleri' yer alır. 'Standart Yemek Tarifeleri', 1990'larda yayınlanmış ve beslenme eğitiminin temel taşlarından biri olmuştur. Diğer eserleri, hastane diyetleri ve okul beslenmesini kapsar, pratik rehberler niteliğindedir. Ödülleri saymakla bitmez: Türk Diyetisyenler Derneği'nden Yaşam Boyu Başarı Ödülü, Hacettepe Üniversitesi'nden Fahri Doktora ve uluslararası beslenme kongrelerinde verilen onur ödülleri almıştır. 2000'lerde emekli olsa da, danışmanlık yaparak alanına katkıda bulunmaya devam etmiştir. Merdol'un dönemi, Türkiye'nin modernleşme sürecinde beslenmenin sağlık politikalarına entegre edildiği bir zamana denk gelir; onun çalışmaları, ulusal beslenme rehberlerinin oluşumunda etkili olmuştur. Mirası, binlerce öğrencisi ve sayısız eseriyle yaşar; bugün bile diyetisyenler onun tariflerini referans alır. Kişisel hayatında, sağlıklı beslenmeyi ailesine aşılamış, geleneksel Türk yemeklerini bilimsel filtrelerden geçirerek yorumlamıştır. Üslubunun gücü, empati ve bilimsel doğruluk dengesindedir; okuyucuyu yargılamadan eğitir. Önemli eserlerinden 'Beslenme ve Diyetetik' serisi, tıp öğrencileri için zorunlu okumadır. Ödüllerinden biri, 1995'te Dünya Beslenme Birliği'nden verilen katkı ödülüdür. Dönemsel olarak, 1970-2000 arası Türkiye beslenme biliminin temellerinin atıldığı yıllardır ve Merdol bu temellerin mimarlarından biridir.