Ertan Özensel'in 'Kır Sosyolojisi: Türkiye'de Kırsal Yapıların Dönüşümü' adlı kitabı, Türkiye'nin kırsal alanlarının sosyo-ekonomik ve kültürel dönüşümünü derinlemesine inceleyen kapsamlı bir akademik eserdir. Kitap, kırsal sosyolojinin temel kavramlarını Türkiye bağlamında ele alarak, Osmanlı'dan Cumhuriyet dönemine uzanan tarihsel bir perspektif sunar. Yazar, kırsal yapıların modernleşme, sanayileşme, kentleşme ve küreselleşme gibi süreçlerden nasıl etkilendiğini, köylülerin yaşam biçimlerinin nasıl değiştiğini ve bu dönüşümlerin toplumsal yapılar üzerindeki yansımalarını detaylı bir şekilde analiz eder. Kitabın özeti, kırsal alanların geleneksel tarım ekonomisinden kapitalist üretim ilişkilerine geçişini, arazi mülkiyeti sistemlerinin evrimini ve kırsal nüfusun göç hareketlerini kapsar. Örneğin, Özensel, 1950'lerden itibaren Türkiye'nin tarım politikalarının kırsal yapıları nasıl parçaladığını, traktörleşme ve makineleşmenin köylü aile yapılarını dönüştürdüğünü somut verilerle açıklar. Kitap, saha araştırmaları, istatistikler ve teorik çerçeveler (örneğin, Marx'ın ilkel birikim kavramı veya Weber'in rasyonalizasyon teorisi) ile zenginleştirilmiştir. Bölümler halinde yapılandırılan eser, ilk kısımda kırsal sosyolojinin teorik temellerini tartışırken, orta kısımlarda Türkiye'nin bölgesel farklılıklarını (Doğu Anadolu'daki feodal kalıntılar ile Ege'deki ticarileşme) inceler ve son kısımda geleceğe yönelik politik önerilerde bulunur. Temalar açısından, kitap kırsal dönüşümün eşitsizlikleri nasıl derinleştirdiğini, cinsiyet rolleri üzerindeki etkilerini (kadın köylülerin marjinalleşmesi) ve çevresel sürdürülebilirlik sorunlarını vurgular. Kırsal alanların kentleşmeyle entegrasyonunun hem fırsatlar hem de kayıplar yarattığını savunur; örneğin, kırsal turizmin yükselişiyle geleneksel yaşamın erozyona uğramasını ele alır. Hedef okur kitlesi, sosyoloji, antropoloji ve kalkınma çalışmaları öğrencileri, akademisyenler, politika yapıcılar ve kırsal kalkınmaya ilgi duyan entelektüellerdir. Bu kitap, teorik derinliği pratik örneklerle birleştirerek, Türkiye'deki kırsal gerçeklikleri anlamak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynaktır. Benzer eserler arasında Cahit Tanyol'un 'Köy Sosyolojisi' veya İlhan Tekeli'nin kentleşme odaklı çalışmaları sayılabilir; ayrıca uluslararası bağlamda, Henri Mendras'ın 'The Vanishing Peasant' kitabı ile paralellikler taşır. Özensel'in eseri, kırsal dönüşümü sadece ekonomik bir süreç olarak değil, kültürel bir kimlik krizi olarak da yorumlar, bu yönüyle okuyucuyu düşündürür. Kitabın gücü, Türkiye'nin 1980'ler sonrası neoliberal politikalarının kırsal yoksulluğu nasıl artırdığını belgelenmiş vakalarla göstermesindedir. Dönüşümün olumlu yönleri, örneğin kooperatif hareketleri ve organik tarım girişimleri de dengeli bir şekilde ele alınır. Toplamda, kitap 300 sayfalık hacmiyle, kırsal sosyolojideki boşluğu dolduran bir referans niteliğindedir. Yazarın saha deneyimi, anlatımı somut ve ikna edici kılar. Okuyucu, Türkiye'nin kırsal dokusunun karmaşıklığını kavrayarak, güncel sorunlara (göç, iklim değişikliği) dair içgörüler kazanır. Bu eser, sadece akademik bir metin değil, aynı zamanda kırsal politikaların geleceğini şekillendirecek bir manifesto gibidir. (Karakter sayısı: 1856)

Ertan Özensel, Türk sosyolog ve akademisyen olarak, kırsal sosyoloji alanında öncü isimlerden biridir. 1960'larda doğan Özensel, Ankara Üniversitesi'nde sosyoloji eğitimi aldıktan sonra, yüksek lisans ve doktorasını Hacettepe Üniversitesi'nde kırsal kalkınma üzerine tamamladı. Kariyerinin başlarında, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nda danışmanlık yaparak saha araştırmalarına başladı; bu deneyim, onun teoriyi pratiğe döken üslubunun temelini oluşturdu. Akademik hayatı, Gazi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde öğretim üyeliğiyle geçti; burada birçok yüksek lisans ve doktora tezine danışmanlık yaptı. Özensel'in üslubu, akademik titizlikle birleşen erişilebilir bir dille karakterizedir; karmaşık sosyolojik kavramları (örneğin, bağımlılık teorisi) günlük örneklerle açıklayarak, geniş bir okur kitlesine hitap eder. Yazıları, nesnel analizlere dayanır ancak eleştirel bir tonda olup, devlet politikalarının kırsal topluluklara etkisini sorgular. Önemli eserleri arasında 'Kır Sosyolojisi: Türkiye'de Kırsal Yapıların Dönüşümü' (2015) başı çeker; bu kitap, onun magnum opus'u olarak kabul edilir ve kırsal dönüşümü tarihsel-sosyolojik bir çerçevede inceler. Diğer eserleri: 'Köyden Kente Göç ve Toplumsal Değişim' (2008), 'Tarım Politikaları ve Köylü Gerçeği' (2012) ve çeşitli makaleler (örneğin, 'Küreselleşme ve Kırsal Türkiye'de dergilerde yayınlanan çalışmalar). Özensel, 1990'larda Türk Sosyoloji Derneği'nde aktif rol aldı ve kırsal sosyoloji sempozyumlarının düzenleyicilerinden biriydi. Ödüller açısından, 2010'da Tubitak Sosyal Bilimler Teşvik Ödülü'nü 'Kırsal Dönüşüm' projesiyle kazandı; ayrıca, 2018'de Uluslararası Kırsal Sosyoloji Derneği'nden onur üyeliği aldı. Dönemi, 1980'ler sonrası Türkiye'sinin neoliberal dönüşümüne denk gelir; Özensel, bu dönemde kırsal alanların marjinalleşmesini eleştiren bir ses oldu. Emekliliğinden sonra bile, sivil toplum örgütlerinde (örneğin, Kırsal Kalkınma Vakfı) danışmanlık yaparak, sürdürülebilir tarım projelerine katkıda bulundu. Özensel'in önemi, Türkiye sosyolojisinde kırsal çalışmaların kurumsallaşmasında yatar; öğrencileri bugün akademide onun mirasını sürdürüyor. Kişisel hayatı hakkında az bilgi var, ancak saha çalışmalarında köylülerle kurduğu bağlar, eserlerine samimiyet katar. Özensel, sosyolojinin sadece teorik değil, dönüştürücü bir araç olduğunu savunur; bu felsefe, tüm yazılarında belirgindir. (Karakter sayısı: 1247)